COVID-19 Kapsamında İçerisinde Yeme İçme Hizmeti Sunan İşletmelerde Alınması Gereken Önlemler

• 2020-06-16

Bilindiği üzere, Dünya Sağlık Örgütü tarafından "Pandemi" kapsamına alınan Yeni Koronavirüs (COVID-19) salgınının yayılmasının önlenmesine yönelik tedbirler kapsamında, kontrolü normalleşme süreci aşamasına geçilmiş bulunmaktadır.

Bu kapsamda, yeme-içme sektöründeki işletmelerin faaliyetlerinin güvenli bir şekilde gerçekleştirilebilmesi amacıyla, halen faal olan veya faaliyete geçecek olan yeme-içme tesisleri ve bünyesinde yeme-içme bulunduran tesislerde, aşağıda belirtilen önlemlerin alınması ve sürekliliğinin sağlanması hedeflenmektedir.

Bu tedbirler restoran, lokanta, kafeler ile içinde yeme-içme hizmet alanı bulunan dinlenme tesisleri, kitapçılar, büfe ve kantinler ile diğer işletmelerin restoran-kafe bölümleri dahil yeme-içme sektöründeki işletmeler için geçerlidir.

GENEL İLKELER VE BİLDİRİMİ

İşletmelerinin  faaliyetleri  sırasında,  ilgili  kamu  kurum  veya  kuruluşları tarafından ilan edilmiş olan tedbirlere tam olarak uyulur.

İşletme  genelinde COVID-19 ve hijyen kurallarını/uygulamalarını kapsayan bir protokol  hazırlanır,  protokol  düzenli  aralıklarla  değerlendirilir,  uygulamada  karşılaşılan sorunlar,  getirilen  çözümler  ve  kamu  kurum  veya  kuruluşlarınca  uygulamaya  konulan tedbirler  dikkate  alınarak  güncellenir. 

Protokol  kapsamında,  hastalık  belirtileri  gösteren müşteriye  personelin  yaklaşımı  ve  uygulanacak  işlemler  de  tanımlanır.  Bu işlemler  Sağlık Bakanlığı'nın yayınladığı COVID19 rehberinin ilgili bölümünde açıklanmıştır.

https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/depo/rehberler/COVID-19_Rehberi.pdf

Tesis işletmecileri, tesisin tamamında sosyal mesafe önlemlerini almakla yükümlüdür. Genel kullanım alanlarına ve oturum düzenine ilişkin sosyal mesafe planı hazırlanır, tesisin misafir  kapasitesi  sosyal mesafe planına göre belirlenir, bu kapasiteye uygun  sayıda misafir kabul edilir  ve  kapasite  bilgisi tesisin  girişinde  görülebilir  bir  yere asılır. Ayrıca, tesis giriş holünde  veya  dış   cephesinde  ve misafir ile  personelin  kolayca  görebileceği  genel  kullanım alanlarında, tesiste  uygulanan  ve  uyulması  gereken COVID-19 tedbirleri  ve  kurallarının  yer aldığı panolar düzenlenir.

COVID-19 tedbirlerine yönelik mutfak temizliği ve gıda güvenliği protokolü, haşere ve zararlılarla mücadele protokolü  hazırlanır.  Sorumlu  personelce  protokole  uyulması sağlanır.

MİSAFİR KABULÜ

Valeler eldiven kullanmaz.

Her araç teslim alma ve teslim etme hizmetinden önce ve sonra ellerini uygun antiseptik ile temizler.

Valeler araçlara maskesiz binemez.

Misafirlere  tesise  girişte  termal  kamera  veya  temassız  ateş  ölçümü  uygulanır.  38 dereceden  yüksek  ateş  ölçümlerinde,  misafir  işletmeye  alınmayarak,  bir  sağlık  kuruluşuna başvurması için uyarılır. Tesis  girişlerinde  el  antiseptiği  bulundurulur  ve  misafirlerin  ellerini  antiseptikle temizlemelerinden sonra girişleri sağlanır. Maskesiz müşteri içeri alınmaz. Misafirin yanında yoksa verilmek üzere maske bulundurulur. Misafirlerin yeme-içme faaliyeti dışında ve masadan her kalktıklarında maske takması sağlanır. Asansörlerin  içine  1'er  metre  ara  ile  sosyal  mesafe  yer  işaretleri  yapılarak,  toplam kapasitesinin üçte birini geçmemek kaydıyla kapasitesi belirlenir ve yazılı/görsel bilgilendirme yapılır.

YEMEK SALONU VE GENEL KULLANIM ALANLARI

Yemek salonları, giriş alanı ve holü, ilave salonlar gibi genel alan kullanımları ve açık alanlar  dahil tesisin tamamı  sosyal  mesafe  planına  uygun  olarak  düzenlenir.  Tesisin içinde veya  dışarısında  sıra  oluşabilecek  her  yerde (lavabo önleri, varsa sigara içme alanları vb.)  1,5  metre  ara  ile  sosyal  mesafe  işaretlemeleri yapılır.

Sosyal mesafe ve oturma düzeni kuralları, aynı aileden olan veya bir grup olarak gelen misafirler arasında uygulanmaz.

Yemek servisi verilen masalar arası mesafe her yönden 1,5 metre, yan yana sandalyeler arası 60 cm olacak şekilde düzenlenir. Grup halinde gelen müşteriler için masa birleştirmeleri yapıldığı takdirde diğer masalarla aradaki 1,5 metre mesafe korunacak şekilde yapılır.

Masaların sadece karşılıklı oturma düzeni sağlanır. Masa yanlarına sandalye konulmaz ve masa yanlarına oturma düzeni oluşturulmaz. Karşılıklı oturmada masa eni 70 cm’den küçük masalarda çapraz oturma düzeni uygulanır veya iki masa birleştirilerek kullanılır, böylece karşılıklı oturma mesafesi arttırılır.

Bütün masa düzeni kuralları masa şekline bakılmaksızın (kare, dikdörtgen veya daire) her masa için uygulanır.

Yan yana tek kişilik oturma düzeni olan bar masası şeklindeki masalarda sandalyeler arası mesafe 1 metre olacak şekilde düzenlenir. Personel ile müşterinin doğrudan yüz yüze kaldığı bar masaları kullanılmaz.

Her masada el antiseptiği veya kolonya bulundurulur.

Servis personeli, servis esnasında mesafe kurallarını korumaya ve temastan kaçınmaya özen gösterir.

Açık büfe uygulaması yapılması halinde açık büfenin misafir tarafına misafir erişimini engelleyecek  şekilde  pleksiglas  veya  benzeri  bariyer  yapılır,  servis  ise  mutfak  personeli tarafından sunulur.

Çay/kahve  makinesi,  su  sebilleri,  içecek  makinesi  gibi  araçların  kaldırılması  veya misafirin servis elemanı aracılığıyla servis alması sağlanır.

Yemek masaları ve sandalyeler, servis malzemeleri, şeker, tuz, baharat, peçete, menü gibi  malzemelerin her misafir kullanımından sonra silinerek uygun şekilde temizliği ve dezenfeksiyonu sağlanır. Mümkünse tek kullanımlık şeker, tuz, baharat, peçete kullanılır.

Mümkün olduğunca, temassız ödeme alınır. Temaslı post cihazı kullanılması halinde, her kullanımdan sonra cihazın temizlik ve dezenfeksiyonu sağlanır.

Genel kullanım alanlarının ve genel müşteri tuvaletlerinin girişlerinde, geniş salonların farklı yerlerinde el antiseptiği bulundurulur. Genel  tuvaletlerin  giriş  kapıları  mümkünse  otomatik  kapı  sistemi  olarak  düzenlenir. Düzenlenememesi halinde giriş kapılarının kollarının sık sık dezenfeksiyonu sağlanır.

Tesis içerisinde çocuklara ayrılmış oyun odaları hizmete açılmaz.

PERSONEL

Personelin  düzenli  sağlık  kontrolü  yapılır,  birlikte  yaşadığı  kişilerin  COVID-19 açısından izlenebilmesi için personelden periyodik bilgi alınır.

Tüm personele salgın ve hijyen konusunda bilgi/eğitim verilmesi sağlanır.

Personel  girişinde  termal  kamera  veya  temassız  ateş  ölçümü  yapılır,  el  antiseptiği bulundurulur.

Personele,  çalışma  yerine,  misafirler  ve  ortam  ile  temasına  uygun  kişisel  koruyucu donanım (maske,  tıbbi  maske,  eldiven,  yüz  koruyucu  gibi)  ile  el  antiseptiği  sağlanır  ve kullanımı izlenir.

Personel kıyafetlerinin günlük temizliği ve hijyeni sağlanır.

Aynı vardiyada mümkün olduğunca aynı personelin çalıştırılmasına özen gösterilir.

Personelin soyunma-duş-tuvalet ve ortak yemek yeme, dinlenme alanları sosyal mesafe koşullarına  uygun  olarak  düzenlenir,  bu  konuda  gerekirse  yer  işaretleri,  şerit,  bariyer  gibi düzenlemeler yapılır, bu alanların temizliği ve kurallara uygun şekilde dezenfeksiyonu düzenli olarak sağlanır.

Mal tedariki veya başka sebeplerle (tamir, bakım, vb) tesise geçici olarak kabul edilen kişilerin  temasının  asgari  düzeyde  tutulmasına  yönelik  kurallar  belirlenerek  uygulanması izlenir. Ayrıca, bu kişilerin sosyal mesafe kuralı korunarak ve koruyucu donanım kullanarak işlemlerini yapmaları sağlanır.

Personelde  hastalık  belirtileri  tespiti  halinde  en  yakın  sağlık  kuruluşuna  başvurması sağlanır.

MUTFAK, PİŞİRME VE SERVİS ALANLARI

Gıda  güvenliği  ve  mutfak  hijyeni  uygulamalarının  ilgili  mevzuat  ve  yönetmeliklere uygun yapılması sağlanır.

Gıda  üretim  alanına  ham  madde  ve  ürün  sevklerinde  ve  mutfak  alanında  hijyen bariyerleri, sterilizasyon  cihazları  el  ve  vücut  hijyeni  için  gerekli  alet  ve  ekipman bulundurulur. Mutfak ve pişirme alanlarına görevli olmayan personel giremez.

Bütün gıdalar kapalı dolaplarda veya üzeri kapalı şekilde saklanır.

Çapraz bulaşmayı önlemek için, işlem görmemiş gıda maddeleri ile hazırlanmış gıdalar mutfakta  birbirlerinden  ayrı  yerlerde  muhafaza  edilir.  Ayrıca,  hiçbir  gıda  maddesi  zeminle temas ettirilmez.

Mutfak  ve  ilişkili  alanların,  mutfakta  kullanılan  her  türlü  donanım  ve  ekipmanın, tezgâh ve saklama alanlarının temizlik ve hijyeni düzenli olarak sağlanır. Elle sık temas eden yüzeyler 1/100'lük çamaşır suyu ile düzenli olarak silinir.

Servis  malzemeleri  (tabak,  çatal,  kaşık,  bıçak,  bardak  gibi)  bulaşık  makinasında yıkanır.

Mutfak personeli çalışma esnasında iş kıyafeti ve kişisel koruyucu ekipman kullanır, ellerini düzenli olarak yıkar ve antiseptik ile temizler.

Mutfakta,  personelin  uyması  gereken  kurallar  ve  iyi  hijyen  uygulamaları  ile  ilgili görsel/yazılı bilgilendirme yapılır.

LAVABO ve TUVALETLER

Tuvalet alanlarına giriş kapıları otomatik kapı sistemine çevrilir. Bu imkan yoksa tuvalet alanına giriş kapılarının kolları 1/100’lük çamaşır suyu ile sık sık silinir.

Tuvaletlerin zeminleri, klozetler, pisuarlar 1/10’luk , lavabolar, musluk ve batarya başlıkları, kapı kolları 1/100’lük çamaşır suyu ile sık sık temizlenir, dezenfekte edilir.

Tuvalet ve lavaboların temizlik saatleri kayıt edilir ve temizlik saatleri görünür şekilde asılır. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kağıdı ve kağıt havlu bulundurulur.

Temizlik yapan personel kişisel koruyucu ekipman (eldiven ve maske) kullanır, işlem sonrası ekipmanını işyeri çöpüne atar, su ve sabunla en az 20 saniye el temizliğini ve hijyenini sağlar.

Tuvalet materyalleri eksik bulunmaz. Tuvaletlerde el kurutma fanları kapatılarak kullanım dışı bırakılır, tek kullanımlık kağıt havlular kullanılır. Devamlı sıvı sabun, tuvalet kâğıdı ve kâğıt havlu bulundurulur.

GENEL TEMİZLİK VE BAKIM

Tüm alanların temizliği, yüzeyin niteliğine göre standartlara uygun ürün kullanılarak, uygun sıklıkta yapılır, bu uygulamaların izlenebilirlik kayıtları tutulur.

Tesisin tamamında kapı kolları, tırabzanlar, asansör düğmeleri, elektrik düğmeleri, post cihazı, televizyon kumandası, telefon, bilgisayar klavyesi, menü, masa üstleri, tuzluk/biberlik gibi el  temasının  yoğun  olduğu  yüzeyler  sık  sık  su  ve  deterjanla  temizlenir,  1/100 sulandırılmış çamaşır suyu ile dezenfeksiyonu sağlanır, klor bileşiklerinin zarar verdiği post cihazı, telefon,  bilgisayar klavyesi  gibi  yüzeylerde ise %70'lik alkol  bazlı  ürünler kullanılır, izlenebilirlik kayıtları tutulur.

Havalandırma  ve  klima  sisteminin,  çamaşır  makinesi,  bulaşık  makinesi  gibi  araç, gereç, malzeme ve donanımın periyodik bakımları ve gerekli olanların sterilizasyonu sağlanır. Klima ve havalandırma sistemlerinin filtreleri periyodik olarak zamanında değiştirilir. Klimalar  %100  dışarıdan  temiz  hava  alacak  şekilde  çalıştırılır.  Vantilatörler ise kullanılmaz. Merkezi havalandırma  sistemleri  bulunan tesislerin  havalandırması temiz hava dolaşımını sağlayacak şekilde düzenlenir ve sık sık doğal havalandırma yapılır.

Klima kullanımı konusunda Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı/yayınlayacağı “Toplumda Klimaların Kullanımı” rehberine uyulur. Tesisteki  kapalı  mahallerin  tamamının  sıklıkla  kapı  ve  pencereleri  açılarak  doğal havalandırması sağlanır.

İŞLETME ARAÇLARI

Araçlarda el antiseptiği veya kolonya bulundurulur. İşletme  araçlarına  el  antiseptiği ile  ellerin temizliği  sağlanarak  binilir  ve  araç içinde sürekli maske takılır. Mümkünse araçların her zaman aynı personel tarafından kullanımı sağlanır. Aracın  el teması  yoğun  yüzeyleri   (kapı  kolları,  cam  kumandaları,  direksiyon,  vites, radyo vb) her kullanımdan sonra %70 alkol içeren ürünle dezenfeksiyonu sağlanır. Bu tedbirler sürece bağlı olarak zaman içerisinde güncellenecektir.